Dưới những chiếc nón sắt loang lở vết sơn màu xanh, những cái vai áo kaki đẫm ướt mồ hôi, muối đọng thành những quầng trắng bạc, lưng người lính còng xuống vì sức nặng của những chiếc ba lô căng cứng, lẫn lộn xen kẻ với những tấm áo vải bạc màu và quang gánh tội nghiệp của đám dân chúng chạy loạn. Một hàng đoàn dài thườn thượt quân lẫn dân lặng im, kiệt lực đi về phía mặt trời mọc, mà bây giờ nó đang đứng ngay trên đỉnh đâu. Những tia nắng chói chang của một ngày đầu hè dội lên bãi cát những cơn nhiệt nóng tưởng chừng thể nung đỏ cả đá. Những con mắt mất thần dõi trông về phía trước, bên trái hay bên phải tìm kiếm dấu vết của nước. Những đôi môi thâm đen, khô nứt đang liếm chất mồ hôi mặn chát chảy từ chân tóc xuống, lạn sạn bụi cát. Chỉ toàn cát với cát. Lác đác nhũng bụi cỏ vàng úa, những thứ bụi cây gai cứng, nhọn thấp lè tè, hay một vài cây dương cằn cỗi oằn oại dưới cơn lửa nhiệt mùa hạ. Bọn trẻ con phá vỡ cái im ắng dị thường đó bằng những tiếng kêu khóc đòi sữa, đòi nước và đòi được cho ăn. Tiếng khóc nấc nghẹn của chúng dậy lên những âm thanh đau thương, thống thiết vang dội cả một khoảng trời trong xanh.
Những người lính đi lẫn lộn trong đám dân chúng, bị chìm ngập bởi những cánh tay đen, gầy như một rừng cành cây khô héo, một khi họ phân phát những giọt nước cuối cùng trong những cái bình tong nhựa, hay những gói gạo sấy, những hộp thức ăn ít ỏi còn sót lại dưới đáy ba lô. Chỉ mới một vài khoảnh khắc trước, một đại đội lính xông lên được an toàn trên cái đồi cát mênh mang này, sau khi đã chạy qua một cái vũng sình lầy, mà cứ mỗi thước vuông có không biết là bao nhiêu trái đạn pháo dội xuống. Bỗng nhiên từ mọi phía trên dãi cát, đám dân chúng ẩn nấp trong lùm cây bị cỏ từ trước ùa ra reo hò nắm lấy những người lính :”Lính mình, lính mình, lính cộng hòa...”. Đồng bào đông quá. Không biết họ đã lên đến cánh đồng cát này từ bao lâu, họ từ đâu tới và họ muốn đi về đâu. Đồng bào mừng quính, khi nhiều đại đội lính khác xông qua được cái trũng tử thần phía dưới. Họ ôm chầm lấy lính khóc òa :”Anh lính cộng hòa ơi...”. Lính cũng khóc. Đối với người dân hiền lành mộc mạc ở những nơi đồng khô cỏ cháy và trong nỗi chết chóc kinh hoàng đến tận cùng này, thì những chiếc áo kaki của lính đồng nghĩa với hy vọng và sự sống. Nhưng con đường vẫn còn dài thăm thẳm. Đi về hướng mặt trời mọc ra hướng biển rồi quặt xuống phía Nam, mức đến cuối cùng sẽ là một con sông được gọi tên là Mỹ Chánh, mà ở đó dân chúng nghe nói có “lính mình” nhiều lắm.
Đói, khát, kiệt sức, những người yếu đuối nhất, ông gia,ụ bà lão, đàn bà và trẻ con, lác đác dừng chân ngồi phệt xuống giữa con đường cát bỏng đưa những đôi mắt lờ đờ khô quánh nhìn theo đám dân chúng còn đứng vững trên hai chân lê lết bước qua . Những khuôn mặt hốc hác sạm đen ngước lên chăm chăm, đôi mắt mờ đục, tuyệt vọng ánh lên sự cầu xin cứu giúp. Một bà lão tóc bạc lơ thơ, bụi cát đã nhuộm thành màu xám xịt, chiềc áo vải cũ vá chằng vá đụp, mặt mũi bà nhăn nheo, sâu đậm như những vết nứt trên đồng khô đang ôm trong lòng một ông già ốm yếu nằm hấp hối bên đường. Cái miệng móm mém đã hết răng của bà phát ra những âm thanh áo não không thành tiếng. Bà lão đang khóc, nhưng itếng khóc của bà chỉ là một chuỗi tiếng kêu rên tắt nghẹn. Có lẽ rồi cũng đến lượt bà hấp hối như ông lão thôi. Chợt trông thấy hai người lính đi gần sát bên, bà lão đưa cánh tay gầy đen đủi chỉ còn xương bọc da níu lấy chân một người. Rồi bà nhoài người ra dùng cánh tay còn lại ôm luôn cái ống chân của anh lính khóc lóc :
- Cậu ơi cậu, tui lạy cậu, cậu cứu giùm ông già...
Anh lính sững người đứng chết lặng. Anh cúi đầu xuống nhìn bà lão, đôi mắt anh ánh lên vẻ xót thương :
- Ông ngoại làm sao vậy bà ngoại ?
Bà già ngước mặt lên, bà chấp tay trong tư thế sắp sửa cúi xuống lạy anh lính, lắp bắp những lời chắp nối đứt đoạn:
- Tui lạy...làm ơn cứu... ổng bịnh, ổng ...đói, khát... tui lạy mấy cậu...
Anh lính vội khuỵu chân xuống đỡ lấy tay bà lão :
- Bà ngoại ơi...
Anh xốn xang nhìn vào đôi mắt kèm nhèm mờ đục của bà lão, rồi anh nhìn xuống khuôn mặt hốc hác của ông lão. Ông lão vừa rên hừ hừ vừa đờ đẫn nhìn anh lính, đôi môi khô nứt của ông mấp máy không thành tiếng. Anh lính thở dài rút lấy cái bình đông nước, anh đưa cao lên lắc lác. Hình như chỉ còn một chút xíu ở tận đáy. Anh mở nắp trút những giọt nước quí giá cuối cùng ấy vào. Anh lính buồn rầu nhìn cái nắp chỉ lưng một nửa nước. Anh chậm rãi nâng đầu ông lão lên và nghiêng cái nắp rót nước vào miệng ông. Ông già nhắp nhắp nước, ông đưa mắt nhìn anh lính với vẻ biết ơn. Anh lính ngước lên kêu người bạn :
- Ê, Tư , mày còn nước rót cho bà ngoại một miếng.
Người lính được gọi là Tư lắc đầu nói trống không :
- Còn đâu mà còn !
Bà già đưa cái càm móm nhóp nhép đôi môi thâm đen :
- Tui không dám...
Tư ngồi xuống nắm lấy tay bà lão :
- Con cháu đâu hết rồi mà để cho ông ngoại bà ngoại lang thang như thế này ?
Bà già đưa đôi mắt u sầu nhìn người lính :
- Chết hết rồi, chỉ còn một đứa, nó đi đâu mất. Mấy cậu người ở đâu nói tiếng nghe lạ rứa?
-
- Tụi con ở miền Tây ra bà ngoại ơi !
-
Bà già nheo mắt nhìn anh lính lạ lùng :
- Miền Tây là ở mô, có phải trong nước Việt mình ?
-
Tư không khỏi không mĩm cưới trước câu hỏi ngộ nghĩnh của bà già :
- Miền Tây ở tận trong xa lắm bà ngoại ơi.
-
Hai người lính đứng lên muốn đuổi theo toán quân, bà già hoảng hốt ôm chặt lấy chân anh lính kêu khóc. Hai người bạn nhìn nhau. Mãi một lúc sau Tư buồn buồn nói với bạn :
- Thôi mình đi Hậu, biết làm sao...
-
Hậu bất nhẫn cúi xuống nhìn cái đầu tóc bám đầy bụi đất lơ thơ chỉ còn có mấy sợi của bà lão thở hắt ra :
- Tư, mày chịu khó vác thêm cái ba lô của tao !
-
Tư trố mắt nhìn bạn :
- Mày muốn cõng ông già hả ?
-
- Ừ, nhìn ông bà cụ này tao chợt nhớ ông ngo2707
Có một người thợ may đến nài nhà văn Sáclơ Bôđơle người Pháp (1821-1867) trả tiền công may trang phục. Bôđơle cười và trả lời rằng, ông không có gì để trả nợ cả. Người thợ may tức giận nói:
- Ít nhất ngài cũng phải cho biết cụ thể khi nào ngài có thể trả nợ được để tôi có thể ngủ ngon giấc?
Nhà thơ buồn rầu nhìn chủ nợ rồi nói:
- Nếu tôi nói ra thì ông sẽ chẳng bao giờ ngủ được mất.2454
Nhác trông thấy hai cô bé thập thò ngoài cửa, anh Tâm bảo tôi:
- Ông ngồi đợi tôi một chút! Khách đến lấy ảnh! À! Hai cô bé mà tôi kể chuyện cho ông nghe đấy!
Tôi ngồi lại nơi salông mà lòng không khỏi tò mò muốn ra quầy ảnh để xem mặt hai cô khách đặc biệt của anh Tâm, luôn xem chân dung "cô bé dễ thương và đóa hồng chớm nở" mà anh Tâm gép và phóng lớn theo yêu câù của hai vị khách nhỏ.
Trong câu chuyện đủ thứ đề tài sáng chủ nhật này, anh Tâm có kể cho tôi nghe chuyện hai cô bé giữa tuần trước đến nhờ anh chụp lại ảnh 6x9 của một nhỏ bạn và phóng lớn thành 13x18. Anh Tâm ghi giấy hẹn và vui miệng hỏi:
- Cho chú đoán thử xem có đúng không nhé? Hai cháu phóng lớn ảnh bạn để làm quà sinh nhật bất ngờ phải không?
Hai cô bé cùng lắc đầu. Anh không tò mò thêm, chép miệng:
- Tiếc thật! Hóa ra chú đoán mò!
Hôm đến nhận ảnh hai cô bé vẫn đi chung. Anh Tâm lấy tấm ảnh đã phóng lớn ra giao cho khách, tự tin hỏi:
- Sao nào? Hai cháu thấy thế nàỏ Rõ đấy chứ!
- Dạ đep. lắm! Một cô đáp và hỏi tiếp - Thưa chú, hết bao nhiêu tiền ạ?
Anh Tâm nói số tiền. Cô bé thứ hai rụt rè hỏi:
- Thưa chú, thế cháu muốn có một tấm nữa, nhưng cháu muốn chú ghép thêm một cái hoa hồng ở góc ảnh, chú có làm được không?
- Ồ! Được chứ!
- Thế... tiền có đắc không?
- Thế này nhé! Lẽ ra thì phải đắt hơn tấm này. Nhưng chú sẽ lấy giá hữu nghị, nghĩa là không lấy thêm đồng nào nữa, cháu đồng ý không? Chú ghi phiếu hẹn lấy nhé?
Bây giờ, vẫn hai cô bé đi chung lấy ảnh.
Tôi không nén nổi tò mò, đứng lên đi ra quầy ảnh. Anh Tâm đang giao ảnh cho một cô bé:
- Sao nào? Cháu có vừa ý không?
Cô bé cầm tấm ảnh xem. Cô bé kia cũng chụm đâù ngắm. Tôi là người thứ ba thưởng thức tài ghép ảnh của anh Tâm. Anh đã ghép một hồng đang nở búp rất đẹp vào một góc dưới bên phải tấm ảnh chân dung một cô bé rất dễ thương. Gương mặt cô bétrong ảnh thanh tú, thông minh và lại duyên dáng. Tôi bật thốt:
- Cô bé xinh quá!
Cô bé cầm tấm ảnh ngước nhìn tôi:
- Xinh lắm phải không chú?
- Phải! Rất xinh! - Tôi đáp mà chưa hiểu tại sao cô bé kia lại hỏi mình như thế.
- Vậy mà đã có thời gian tụi cháu ghét nó!
Anh Tâm nháy mắt với tôi. Tôi hiểu anh muốn nói: "Chuyện hay đấy, ông phải chớp thời cơ ngay". Rồi chính anh Tâm đã giúp tôi:
- Hai cháu này, nếu chú đoán không lầm thì giữa hai cháu và cháu trong ảnh này có vụ việc gì đó, hai cháu có thể kể cho chú và bạn chú đây nghe được không?
Đầu tiên cả hai cô bé cùng từ chối. Nhưng anh Tâm với tài ăn nói khéo léo của mình, cuối cùng đã dỗ được hai cô khách nhỏ. Thế là tôi ghi được một câu chuyện, một câu chuyện hết sức đơn sơ nhưng tôi chẳng thể nào quên...
Ba cô bé là bạn học thân từ đầu năm cấp hai cho đến đầu mùa học này, khi cả ba trở thành nữ sinh lớp 10, đi học được mặc áo dài trắng, đội nón lá và thoáng biết thẹn thùng khi đi ngang một đám con trai. Vào tuổi lớp 6, những cô bé quàng khăn đỏ đều dễ thương, nhí nhảnh như nhau cả. Đó là những nụ hoa mới hé, tất cả cùng tự hào, hớn hở chuẩn bị khoe hương sắc với đời. Nhưng thời gian đã khiến các cô bé lớp 6 ngày nào trở thành những thiếu nữ.
- Chúng cháu chả có điều gì làm phiền lòng nhau, chẳng chọc ghẹo nhau, chẳng gì cả... Chúng cháu vẫn đi học chung đường, vẫn ăn quà chung, vẫn lén rủ nhau nói dối gia đình là đi học thêm... chơi phố. Vậy mà tự dưng, hai đứa cháu thấy nhỏ bạn sao ấy. Như là nhỏ kiêu kiêu, như là nhỏ coi thường tụi cháu vậy... Rồi tới một ngày, hai đưá cháu thấy nhỏ trở thành... dễ giận, dễ ghét! Tụi cháu nói với nhau về những tật xấu của nhỏ ấy, rồi lại nói với bạn bè... Nhỏ hỏi tụi cháu vì saỏ Tụi cháu không trả lời vì thật sự tụi cháu chẳng hiểu vì sao nữa! Cuối cùng, tụi cháu nghỉ chơi với nhỏ ấy... Mấy tháng qua đi, lại cũng tự dưng, tụi cháu thấy thương nhỏ ấy...
- Và hai tấm ảnh phóng lớn sẽ là hai món quà để nối lại tình bạn trước đâỷ - Tôi hỏi.
- Dạ không!
- Không? - Tôi ngạc nhiên.
- Dạ! Vì nhỏ ấy đâu con` ở đây nữa chú! Nhỏ đã theo gia đình đi xa từ một tháng nay rồi! Chú, chú thử nói cho tụi cháu nghe coi, tại sao tụi cháu lại... lạ lùng vậy hả chú?
Có lẽ anh Tâm cũng đã hiểu như tôi. Nhưng đến lượt tôi nháy mắt ngầm bảo anh đừng nói gì.
Tôi câm` lấy tấm ảnh nhỏ dễ thương, nhìn lại khuôn mặt ấy rồi kín đáo nhìn hai cô bé khách hàng của anh Tâm. Cô nhỏ trong ảnh đẹp hơn hăn? hai cô bạn của mình. Tôi tin rằng đó chính là nguyên nhân khiến hai cô bé kia cảm thấy bạn mình khác đi, đáng ghét, đáng hận. Lòng ghen tị, thật đáng tiếc là đã khiến người ta biến bạn thành thù một cách vô cớ. V` nó đương nhiên biến mất khi đối tượng không còn ở gần mình, như trường hợp của ba cô bé. Khi ấy, tình cảm người ta sẽ trái ngược lúc trước, tiếc rẻ và không khỏi trách mình.
Tôi trả lại tấm ảnh cho cô bé, nói với cô và cô bạn:
- Cảm ơn cháu đã tin cậy mà hỏi. Nhưng chắc chú phải xin khất lần khác mới có thể trả lời các cháu được. Hay là, chúng ta cùng thử đi tìm câu trả lời xem có giống nhau không, các cháu có đồng ý chứ?
Khi hai cô bé ra về, anh Tâm nói với tôi:
- Ông nên nghĩ thêm. Tôi cho rằng đây không phải là chuyện của những cô bé tuổi sắp vào đời...
Tôi đồng ý với anh Tâm. Lần sau, nếu gặp lại, tôi sẽ nói cho hai cô bé biết suy nghĩ của mình. Với hai cô bé, đây mới chỉ là lòng ganh tị vô thức. Thật đáng tiếc và tai hại biết bao, nếu cứ để nó lớn lên cùng năm tháng, trở thành thứ tình cảm có ý thức cuả người lớn...
Biên Hoà, 11.1990
1677
Một anh chàng sắp lấy vợ tâm sự với người bạn thân:
- Tớ đang nghĩ xem liệu có phải hủy hôn không. Tớ có một rắc rối lớn: mắc chứng đái dầm. Tớ đã gặp một bác sĩ đa khoa, một bác sĩ tiết niệu nhưng không có kết quả.
Người bạn khuyên:
- Đây thường là một vấn đề tâm lý. Tớ biết một bác sĩ tâm lý rất giỏi, cậu thử đến đó xem sao.
Ba tháng sau, người bạn nọ được mời dự lễ cưới. Trong bữa tiệc, người bạn kéo chú rể ra hỏi:
- Tớ đoán là cậu đã gặp ông bác sĩ tớ mách.
- Ừ, ông ấy giỏi thật cậu ạ.
- Cậu không đái dầm nữa chứ?
- Vẫn. Nhưng bây giờ tớ tự hào về điều đó.1331
Năm đã qua rồi, trong lớp học
Tôi ngồi nghe Uyển đọc bài thi,
Hai ta trẻ lắm, tình thơ dại
Chẳng biết yêu nhau, phải ... những gì ? ...
798
Thằng ngu nào?
Một bé trai trốn học, gọi điện thoại đến văn phòng hiệu trưởng:
- Alô, thưa thầy, tôi gọi cho thầy để báo tin là sáng nay Jacques xin nghỉ học.
- Vâng, nhưng xin lỗi ai ở đầu dây?
- Con đây, thưa thầy!
o O o
Bố kiểm tra sổ liên lạc của con và thấy tấm ảnh của mình kẹp trong đó. Bố liền hỏi:
- Cái gì thế này?
- Thì ảnh của bố đấy mà! Con trả lời
- Sao nó lại ở đây?
- Vì cô giáo con bảo cô ấy muốn biết "thằng ngu nào" đã làm bài hộ con.35
Năm qua hai đứa chung bàn
Năm nay một bàn chia đôi
Gần đây mà như xa quá,
Ai kia có hiểu lòng tôi?
Muốn mượn bút chì, thước kẻ,
Mà sao khó quá đi thôi!
Vô tình hững hờ bím tóc,
Để mặc ai khó trao lời.
Chung bàn mà như khác lớp
Mắt đảo xung quanh vu vơ,
Chẳng dám quay nhìn vào giữa,
Sợ gặp ánh mắt ngây thơ.
Chung bàn mà sao chẳng dám
Gọi tên ai đó một lần
Bài thơ gấp trong trang vở,
Bao lâu bạn hiểu lòng mình?!807
Có ông thầy đồ dốt, nhưng lại muốn học trò đến đông học nên hay xổ chữ.
Ai đến chơi ngồi chuyện là ông ta tìm cách hỏi cho được vài câu chữ nho, tuôn ra hàng tràng nhưng "chi hồ giả dã", ra vẻ ta đây học thông, lắm chữ.
Bà vợ ở trong nhà, nghe mãi, sốt ruột, một hôm, ngồi ăn cơm khẽ bảo chồng:
- Ông ạ! Ông có một dúm chữ thì để làm lưng làm vốn, chứ gặp ai ông cũng vung vãi ra như thế, còn gì nữa mà làm ăn.
Ông ta mắng vợ:
- Bà biết gì mà nói! chữ của thánh hiền có phải như tiền bạc đâu, cứ tiêu là hết. Với lại đó là mấy chữ lẻ, còn vốn của tôi thì tôi xếp trong bụng này kia mà. Tôi chỉ tiêu những chữ lẻ đấy chứ! 340
Trung đội tập hợp, chuẩn uý trực ban ra lệnh:
- Binh sĩ nào yêu âm nhạc bước ra phía trước! Sáu chiến sĩ trong đội hình hăm hở bước ra:
- Thưa chuẩn uý, chúng tôi cần chơi bài gì ạ?
- Không chơi bời gì sất! Hãy khuân chiếc đàn piano sang câu lạc bộ sĩ quan ở... bên kia sườn núi!
2144
Cái Cười Của Thánh Nhân
Tác giả: Nguyễn Duy Cần
Đôi Dép Da
Ngày xưa, bên Ấn Độ, có một nhà vua cảm thấy đau thương cho dân trong nước bị trầy chân hay đứt chân vì gai góc đá sỏi gồ ghề của mặt đất bèn cho vời quần thần đến ra lệnh:
- Trẫm không thể chịu nổi khi thấy con dân trong nước bị đá sỏi gai góc làm thương tổn đôi chân mềm mại. Vậy, hãy cố gắng cho lót bằng da thú tất cả mặt đất trong nước cho ta.
Một hiền giả cao niên trong nước khuyên vua:
- Theo ngu ý, thì tại sao bệ hạ không cho thi hành một cách giản dị và dễ thức hiện hơn, là truyền cho nhân dân mỗi người hãy cắt hai miếng da vừa với đôi chân. Như thế, kết quả cũng như nhau: Không ai bị đá sỏi gai góc làm tổn thương đôi bàn chân của mình nữa cả.
Vua nghe nói phải. Và nhờ đó mới có bày ra đôi dép da.
Lời bàn:
Giọng u mặc trong bài văn trên thật là một thứ u mặc thượng thừa, vì nó đã đặt ra một vấn đề vô cùng quan trọng của nhân sinh: Sự đối xử của con người với sự vật bên ngoài. Hay nói một cách rõ ràng hơn, nó đưa ra cho chúng ta hai phương pháp thức trị nội của Đông phương Đạo học và phương thức trị ngoại của Tây phương Khoa học
Cả hai phương thức, tuy khác nhau về phương tiện, nhưng mục tiêu đều phục vụ con người với một lòng thương yêu chân thành
Theo Đông phương Đạo học, bắt con người thích ứng với thiên nhiên dễ hơn và giản tiện hơn là bắt thiên nhiên chiều theo con người. Nói một cách khác: Mùa đông mắc áo lạnh dễ hơn là bắt đừng có một mùa đông.573
Anh Thành nhỏm dậy, nghiêng mình chống khuỷu tay xuống giường rồi bắt đầu nói với một giọng trầm và thong thả khiến người nghe hiểu được hết các ý tứ của các câu chuyện:
- Tôi có một người anh họ rất giàu và rất ngốc. Tên anh ta là Bân, Bân rất phục tôi, coi tôi như là một người sành sỏi, thạo đời, và nhất là thạo các môn ăn chơi. Bởi vậy, động các việc gì, hoặc muốn mua bán cái gì, anh ta đều không quên đến hỏi tôi trước.
Hôm ấy, Bân đến rủ tôi cùng đi mua một cái đồng hồ. Anh ta muốn mua hạng thật tốt, và nhờ tôi xem hộ. Hai chúng tôi đến hiệu Chabot ở Tràng Tiền. Đồng hồ ở hàng này thì không còn phải nói gì nữa: thật là những đồng hồ các hiệu có tiếng, có bảo hành chắc chắn và cố nhiên là giá đắt. Tôi chọn cho hắn ta cái đồng hồ hiệu Movado, xuống nước hay vùi cát cũng không hề gì. Chiếc đồng hồ trông rất đẹp. Tôi thấy anh mân mê cầm lên ngắm nghía, xem chừng cũng thích và cũng muốn mua lắm. Nhưng cái tính hà tiện của anh ta lại thắng cái thích, nên rồi lưỡng lự một lát, anh ta trả lại nhà hàng, kéo tôi đi ra và bảo:
- Đẹp thì đẹp thật, nhưng mà quá đắt, anh ạ. Thôi, chúng ta qua hiệu khác mà mua thì hơn.
Tôi yên lặng gật đầu, và theo đi, cũng chả muốn nói gì. Trong bụng nghĩ anh chàng này thật là ngốc, có tiền mà không biết chơi đồng hồ tốt. Lại kiệt nữa. Không biết hắn để tiền làm cái gì?
Vào một hiệu ở Hàng Ngang, sau khi mặc cả ráo riết từng hào, anh ta bằng lòng mua một cái đồng hồ hiệu không mấy ai biết tiếng. Hắn có hỏi ý kiến tôi, song tôi cũng ừ hử bảo dùng được cho xong chuyện, vì hắn có mua được thứ tốt hay không, bấy giờ tôi thực không mấy quan hệ lắm.
Lúc trả tiền, tôi thấy hắn dở ra một cái ví da lớn, phồng chặt. Hắn đếm giấy bạc thong thả và cẩn thận.
Thoáng nhìn qua, tôi cũng biết trong ví nhiều tiền lắm: ngoài số tiền bạc lẻ hắn mang ra trả, tôi còn thấy gấp ở ngăn trên đến năm, sáu cái giấy bạc một trăm nữa. Những giấy bạc mới, màu còn tươi nguyên "Quái, thằng cha này làm gì mà lắm tiền thế. Mình thì chả bao giờ có đến được một trăm bạc bỏ túi!"
Tôi nghĩ thầm và so sánh thế.
Mua đồng xong, Bân rủ tôi đi ăn:
- Ta lên hiệu chén, rồi lát nữa làm một chầu chứ, Hắn vỗ vào túi tôi có đủ tiền đây!
Chúng tôi vào hiệu. Bân ăn vui vẻ lắm, có lẽ hắn vừa ý vì cái đồng hồ mua rẻ. Tôi thì trong óc cứ vơ vẫn cái ý nghĩ sao một thằng ngốc như hắn tôi thấy hắn càng ngốc lại có lắm tiền thế, còn mình...
Tuy vậy, ý nghĩ ấy cũng không làm tôi ăn mất ngon. Tôi tỏ mặt sành, gọi những thức ăn quý và  đắt tiền, và hai chúng tôi uống rượu say sưa.
Cơm xong, Bân đưa tôi xuống Vạn Thái, vào nhà một người nhân tình của hắn. Hình như đã lâu không được đi hát, nên hắn có vẻ tha thiết và sung sướng đến đáng ghét. Về phần tôi, không thấy hứng lắm, đi chơi với một anh có nhiều tiền mà mình lại khinh là ngốc, không có thú vị mấy nhưng chẳng lẽ lại bỏ hắn nửa chừng. Tôi định bụng ở chơi qua quýt đến nửa đêm thì về.
Nhà hát, ngoài cô nhân tình của Bân, các cô em khác trông cũng khá. Tôi nằm bên bàn đèn nói vài câu chuyện tầm phơ. Còn Bân, hắn không nghe hát hiết gì cả. Ngồi nói chuyện với tôi một lát lấy lệ, rồi hắn cùng với cô nhân tình vào buồng trong đi nằm một chỗ. Hắn không quên tính cẩn thận của anh kiệt! Đem cả cái áo tây trong có ví tiền vào chỗ nằm vắt trên thành đầu giường.
Một mình tôi ở ngoài đâm chán. Nằm một lát rồi tôi cũng đứng dậy sửa soạn ra về, Bân vẫn ở trong màn, nói vọng ra giữ lại:
- Anh hãy ở chơi đã về làm gì vội. Ngày mai chủ nhật cơ mà.
- Thôi, tôi phải về sáng mai còn có việc.
Vừa nói tôi vừa với cái áo tây của tôi treo trên mắc. Bỗng nhiên có cái gì chuyển mạnh qua tim: tay tôi yên hẳn lại, tôi vừa mới nhận ra rằng ci áo tôi đương cầm không phải là áo của tôi. Thì ra, lúc mang áo vào giường nằm, Bân đã mang nhầm áo. Hai chúng tôi cùng mặc một thứ hàng len giống màu như vậy dễ nhầm lẫn lắm. Tôi ghé nhìn vào trong áo thấy cái ví tiền ở túi thò ra ngoài một ít. Cái ví tiền.... mấy tờ giấy bạc.
- Ở chơi đã anh. Ở chơi sáng sớm mai về với tôi một thể.
- Ơ...ờ...
Tôi điềm nhiên treo cái áo vào chỗ cũ, quay ra. Mấy chị em cũng phụ họa vào lời mời của Bân, nài nỉ:
- Tội vì mà về bây giờ anh, khuya và lạnh chết.
Tôi chỉ thoáng nghe thấy trong trí như còn bận sự gì. Bâng khuâng tôi lại gần giường, một chị nâng chén mời:
- Anh uống chén nước nóng. Rồi nằm xuống đây có hơn không.
- Ờ thì hẳn nằm một lát đã.
Tiếng Bân trong màn đưa ra:
- Phải đấy, đến mai hẳn về. Tôi bảo chị Lan phải thế nào giữ anh ấy lại thì làm...
- Không... thể nào tôi cũng phải về anh ạ...
Những lời đối đáp ấy cứ tự nhiên buột miệng ra, tôi không để ý đến. Trước mắt tôi, mấy tờ giấy bạc một trăm gấp trong ngăn ví, hiện ra rất rỏ rệt lấy mấy tờ, độ hai tờ tại sao lại hai? Tôi không biết thật dễ dàng quá. Tôi cứ việc điềm nhiên với lấy áo, mở ví rút ra hai tờ, rồi khoát áo ở trên vai, ra ý sắp sửa về rồi chọn lúc mọi người vô ý mà dẫu có ý cũng không ai biết được tôi đổi lấy áo của tôi vắt ở đầu giường Bân... thế là xong, và gọn. Mai dậy Bân biết mất chắc chẳng bao giờ dám nghi ngờ cho tôi. Mà nghi ngờ thế nào được? Tôi về từ đêm qua cơ mà! Vả lại cái áo đựng tiền hắn đã cẩn thận mang vào người ngay từ chập tối, vậy nếy có người lấy chỉ là người nhà cô đầu mà thôi. Mà người nhà thì cũng khó lòng đến đấy lấy được, họa chăng có ngay cô nằm với Bân. Ừ, có lẽ Bân sẽ nghi cho nhân tình của hắn lấy... Chắc thế. Tôi mỉm cười: Bân sẽ không dám nói gì đâu, biết nhân tình lấy, hắn sẽ im lặng, sợ làm cho nhân tình xấu hổ, và sợ làm tai tiếng chủ nhà. Hắn vốn tính nhát, với lại hai trăm đối với hắn chắc chả là bao.
Tất cả những cách xếp đặt ấy diễn qua rất nhanh trong trí tôi. Chỉ một loáng thôi, tôi đủ tưởng tượng trước được cái việc xảy ra như thế, êm thắm và yên lặng, và trôi chảy... dễ dàng quá, mà không còn sợ cái gì cả...
- Mời anh xơi thuốc.
Tôi giật mình đỡ lấy dọc tẩu. Cô Lan đã tiêm xong điếu thuốc từ bao giờ, quay dọc sang mời. Mắt cô nhìn tôi âu yếm. Tôi đưa mắt nhìn xuống, cầm lấy dọc hút. Điếu thuốc kêu vo vo, tiếng như ở đâu đưa lại. Qua làn khói trắng nhẹ tỏa ra, tôi tưởng nhìn thấy tập giấy bạc một trăm còn mới nguyên gấp trong ngăn ví. Hắn làm gì mà có lắm tiền thế? Lại mang để trong ví làm gì? Rõ anh chàng ngốc không biết dùng đồng tiền, tiền ở trong tay hắn cũng uổng. Ngộ có đứa nó lấy đi thì sao? Để thế thì có bữa mất thật...
- Anh nghĩ gì mà thừ người ra thế? Say thuốc phải không?
Lan để tay nhẹ nhàng lên người tôi, lẳng lơ đưa mắt hỏi. Tôi giả vờ cười không đáp, rồi xoay người nằm ngửa, nhìn lên trần nhà. Trong người bứt rứt tôi không yên... Lắng nghe thấy tiếng Bân thì thào và tiếng cười khúc khích của nhân tình hắn trong màn. Chiếc áo vắt ở đầu giường chiếc áo của tôi chắc vẫn còn y nguyên ở đấy.
Tôi tưởng tượng khi có hai trăm trong túi rồi, lên xe về điềm tĩnh đi nằm ngủ. Sớm mai mất tiền, thế nào hẳn chả về qua nhà mình. Hắn gọi cửa vào, đánh thức mình dậy và bơ phờ bảo:
Tôi mất hai trăm bạc tối hôm qua rồi, anh ạ...
Tôi thấy trước bộ mặt ngạc nhiên của tôi lúc bấy giờ một vẻ mặt rất tự nhiên và tôi hỏi: "Chết chửa, mất bao giờ? Ở đâu?" Hắn sẽ thuật lại buổi tối hôm nay, lúc mang áo vào giường đến lúc thấy mất: "Chỉ còn có con nhân tình tôi nó lấy thôi anh ạ. Chả còn ai vào đấy nữa..."
- Thế giấy bạc của anh có biên số không?
Nếu hắn không biên số thì mình cứ việc tiêu tự nhiên! Vạn nhất hắn có biên số rồi, thì bảo hắn đi trình cẩm. Nhưng mình sẽ tiêu ngay hôm ấy... Một người như mình cầm tờ giấy trăm vào Gô Đa mua hàng, ai dám nghi ngờ? ...
Tôi nhớ lúc ấy tuy vẫn nói chuyện với mấy cô em, tôi xếp đặt đâu vào đấy rất chu đáo phòng ngừa đủ mọi việc xảy ra. Chỉ còn việc lấy, và đổi áo nữa là xong. Rất dễ.
- Ấy kìa, anh đi đâu đấy?
- Tôi đi về đây, mai có việc bận không thể ở lại được.
Tôi đã nhỏm dậy đến bên mắc, với áo, chiếc áo của Bân. Qua lần vải tôi thấy chiếc ví kềnh kệch răn rắn. Khoác áo lên một bên vai tôi đi lại trong nhà, bồn chồn nóng ruột. Một cô đầu lê guốc ra hé cửa, nhìn ra ngoài trời:
- Tối lắm. Phải vạ gì mà đi bây giờ anh ạ.
- Đâu xem nào...
Tôi cũng đến bên cửa, nghiêng nhìn ra ngoài. Tay tôi đưa vào trong áo, luồng vào khe ví, sờ vào mấy tấm giấy bạc. Tôi rùng mình. Mấy ngón tay mân mê đầu tấm giấy, một cái, hai cái...
- Thôi, vào không gió, anh ạ. Vào nằm cho ấm...
Tôi bỏ tay ra thong thả, không vội gì, theo vào, cái áo vẫn đè trĩu trên vai. Tôi ngồi ghé xuống cạnh giường, cầm chén nước lên nhấp, rồi lại đặt xuống.
Tiếng Bân ở trong nhà cất lên:
- Ông ấy về rồi à?
Tôi đáp:
- Không, đã về đâu. Tý nữa.
Bân nói câu gì sau, tôi cũng không nghe thấy. Tâm hồn tôi lúc bây giờ thế nào, tôi không biết rõ. Tôi đứng lên, ngồi xuống, như một cái máy. Tôi chỉ thấy băn khoăn bứt rứt, và thời giờ qua... tôi cảm thấy đi qua tâm hồn tôi, từ bên này sang bên kia... như thế không biết trong bao nhiêu lâu...tôi khẽ thở dài, đứng lên, lần này thì nhất định.
- Về thôi. Không có mai đi sớm lại nhọc chết.
Bân hỏi vọng ra:
- Ồ;, anh về à? Mấy giờ rồi đấy nhỉ?
- Gần một giờ rồi. Anh cứ ở đây. Cả mấy cô này nữa. Đi ngủ đi cho béo mắt. Bận sau tôi ở lâu nhé.
Tôi đưa tay vuốt mái tóc một cô sán đến gần, hai tay để lên vai tôi, mắt nhìn ra vẻ âu yếm. Hai cô khác ngồi yên trên giường cũng đưa mắt nhìn tôi như chờ đợi.
- Thôi, đi ngủ đi.
Tôi gạt tay cô ấy ra, gấp cái áo tây trên cánh tay, rồi đi vào phía giường Bân nằm. Tôi cúi xuống, tỳ vào thành giường cố ý tỳ vào chỗ vắt cái áo nhìn vào trong qua màn.
- Anh ở lại nhé tôi mỉm cười tri kỷ hết đêm nay cho nó sướng... Cô nhân tình khúc khích trong chăn. Và Bân ngửa đầu trông lên, tay với vào tấm màn:
- Mai nhé.
- Oui, à demain.
Nhưng tôi chưa quay ra. Tôi vẫn cứ tỳ mình trên thành giường, lưỡng lự. Một lát bấy giờ sao lâu thế. Rồi không biết tại sao, bỗng nhiên:
- Áo anh đây nè, đây là áo của tôi.
Và nói thêm bằng tiếng Pháp:
Anh đếm lại tiền đi. Và để cẩn thận vào trong ấy.
Bân nhỏm nữa người dậy, cầm lấy áo:
- Merci, được rồi. Tôi bước một bước lùi ra thế là hết. Bây giờ thì không sao đụng đến cái ví được nữa. Tôi bần thần ngơ ngẩn, mặc lấy chiếc áo của tôi, và đội mũ... vừa gài khuy, tôi vừa nói mấy câu bông đùa vô vị với các cô ả đứng ở chân giường sắp tiễn tôi về. Tôi trùng trình uống nước và hút thuốc, muốn cái thời khắc này cứ kéo dài ra mãi.
Đến khi ngồi trên xe về qua những phố khuya vắng vẻ, tâm trí tôi mới dần bình tĩnh lại. Gió lạnh thổi mát trên vừng trán nóng, và cái cảm giác mát ấy khiến tôi dễ chịu. Tôi nghĩ lại đến những cử chỉ và dự định của tôi lúc nãy, thật vừa như một người khôn khéo, lại vừa như một người mất hồn. Tất cả những cái đó bây giờ xa quá. Tâm trí tôi giãn ra, như một cây tre uốn cong trở lại cái thẳn thắng lúc thường. Tôi cảm thấy một cái thú khoái lạc kỳ dị, khe khẽ và thầm lặng rung động trong người, có lẽ là cái khoái lạc bị cám dỗ, mà cũng có lẽ cái khoái lạc đã đè nén được sự cám dỗ. Và một mối tiếc ngấm ngầm, tôi không tự thú cho tôi biết và cũng cố ý không nghĩ đến, khiến cho cái cảm giác ấy của tâm hồn tôi thêm một vẻ rờn rợn và sâu sắc.
Sáng hôm sau tỉnh dậy ở nhà, tôi ngẩn ngơ nghĩ lại cái việc tối hốm trước, y như trong một giấc mộng, chứ không phải việc đã xảy ra... Tôi ngạc nhiên tự hỏi sao mình hãy còn là người lương thiện, không phải là kẻ ăn cắp. Mà tôi thú thật rằng nếu bây giờ mà tôi là kẻ ăn cắp, cái đó cũng không khiến tôi lấy làm ngạc nhiên hơn. Mà còn là người lương thiện, tôi tự thấy cũng chẳng có gì là đáng khen. Tôi nhớ rõ lúc đó không có một ý nghĩ nào về danh dự, về điều phải, điều trái, ngăn cản tôi, và khiến tôi đi vào con đường ngay, như người ta vẫn nói. Không, không có một chút gì như thế. Cái gì đã giữ tôi lại? Tôi không biết... Có lẽ chỉ là một lời nói không đâu, một cử chỉ nào đấy, về phía này hay phía kia, đã khiến tôi ăn cắp hay không ăn cắp. Chỉ một sợi tóc nhỏ, một chút gì đó, chia địa giới của hai bên... Tôi có tiếc đã không lấy hay không, hay bằng lòng mình vì đã chống giữ lại cái ý xấu? Tôi cũng không tìm biết rõ hơn. Hình như những ý nghĩ ham muốn hay trù trừ tối ấy không phải là của tôi, hình như của ai ấy, của một người nào khác lạ, khác với cái người thường của tôi bây giờ.... Chúng tôi đều yên lặng. Anh Thành nói xong, với cái điếu hút một hơi thuốc lào rất kêu. Rồi anh thở ra thong thả, mắt lờ đờ nhìn dõi theo làn khói đi....
251
Cô giáo: Ai là người đầu tiên phát hiện ra châu Mỹ?
Học sinh: Thưa cô, ông Columbus ạ.
- Rất tốt, 10 điểm. Vậy ai là người đã đi vòng quanh thế giới?
Một học sinh khác giơ tay:
- Dạ, ông Ajinomoto ạ!
o O o
Giáo sư tuyên bố với sinh viên rằng kỳ thi sẽ phải hoãn lại, một chàng sinh viên mạnh dạn đứng lên thưa:
- Hoãn kỳ thi lại sẽ ảnh hưởng đến việc ôn tập các môn khác, thưa thầy!
 - Anh tên gì nhỉ? - Giác sư nghiêm giọng.
- Thưa thầy, Peter ạ. - Chàng trai bình tĩnh trả lời.
- Khá lắm Peter! Cậu được miễn thi vì tôi thích người trung thực dũng cảm.
Chàng trai kia mau miệng:
- Nếu thế thì thưa thầy, hãy miễn thi cho sinh viên tên là Robert ạ.1157
Một ông khách gọi điện thoại đặt mua một vòng hoa phúng đám tang với hàng chữ như sau: "Hãy yên nghĩ, sẽ gặp nhau."
Một lát sau, ông ta lại gọi điện thoại cho chủ tiệm hoa và dặn thêm:
- Làm ơn viết thêm chữ "trên trời" nếu còn chỗ.
Ngày hôm sau, ông khách nhận được vòng hoa và đọc thấy hàng chữ sau: "Hãy yên nghỉ, sẽ gặp nhau trên trời, nếu còn chỗ." 869
|
|
Khi người đàn bà trong ban cứu tế thành phố Rome mang tiền tới cho chúng tôi, cả bà ta, cũng hỏi là tại sao chúng tôi sinh chi nhiều con đến thế. Vợ tôi hôm ấy bãn tính, dấm dẳn nói toạc sự thật ra : "Nếu có tiền, chiều chiều chúng tôi cũng sẽ đi ci-nê... bởi vì không có nên đi ngủ sớm. Vậy là có con".
Nghe những lời đó thì bà ta kiểu cách bỏ đi, cắn chặt môi. Tôi trách nhà tôi, bởi sự thật không phải lúc nào nói ra cũng tốt, và còn phải biết mình đang nói chuyện với ai chứ.
Khi còn trẻ và chưa lập gia đình, tôi thường giải trí bằng cách đọc mục tin tức của Rome trong báo, kể đủ loại bất hạnh có thể xảy tới cho người ta : trộm cắp, giết người, tự tử, tai nạn giao thông, vân vân. Và giữa những tai ương này, điều duy nhất mà tôi cho là không thể nào chịu để xảy đến cho mình, là trở thành cái mà nhà báo gọi là "trường hợp đáng thương", tức là một người gợi lên lòng thương hại của kẻ khác không vì một bất hạnh gì đặc biệt, mà chỉ vì sự hiện hữu của mình thôi !. Tôi vừa nói là hồi đó còn trẻ, và chưa hiểu thế nào là nuôi nấng một gia đình đông đúc. Nhưng bây giờ, tôi nhận thấy một cách hãi hùng rằng từ từ, tôi biến thành một trong những "trường hợp đáng thương" đó. Ví dụ tôi đọc thấy : "Họ sống trong sự khốn cùng đen tối nhất..." Vậy mà hiện tại tôi đang sống trong cảnh khốn cùng đen tối nhất. Hay là : "Họ ở trong cái nhà chỉ có tên gọi là nhà". Thế mà tôi sống ở Tormarancio, với vợ và sáu con, trong một căn phòng chỉ rộng bằng tấm nệm, và khi trời mưa thì nước chảy trên đó như trên bến Ripetto. Tôi còn đọc thấy : "Khi người đàn bà bất hạnh biết là mình có bầu, bà ta vội lấy một quyết định tội lỗi là hủy diệt cái trái của cây tình yêu đó đi..." . Vậy mà cái quyết định này, vợ chồng tôi cùng đồng lòng, khi khám phá ra rằng vợ tôi có bầu lần thứ bảy. Tóm lại, chúng tôi định là khi thời
tiết cho phép, chúng tôi sẽ mang đứa bé bỏ trong một nhà thờ, trông nhờ vào lòng hảo tâm của người nào bắt gặp nó đầu tiên.
Luôn luôn nhờ các bà trong ban cứu tế ấy, vợ tôi đi sinh ở bịnh viện và khi lấy lại sức thì trở về Tormarancio với đứa bé. Bước vào căn phòng của chúng tôi, vợ tôi nói : "Nhà biết không, mặc dầu bịnh viện luôn luôn là bịnh viện, tui sẵn lòng ở lại đó hơn là về đây". Với những lời đó, đứa bé làm như hiểu được, bèn tấn công bằng những tiếng ré thủng màn nhĩ. Một cái phổi tốt, mạnh khỏe, và nó tốt giọng đến nỗi ban đêm khi nó thức giấc và bắt đầu mè nheo thì không ai trong chúng tôi ngủ lại được.
Khi tháng năm tới, thời tiết bắt đầu ấm áp có thể ở ngoài mà không cần măng tô, chúng tôi đi Rome. Vợ tôi ôm chặt đứa bé vào ngực, ních cho nó đầy giẻ rách như thể sắp bỏ nó giữa đống tuyết. Và khi tới thành phố, chắc là để che giấu nỗi đau lòng, vợ tôi bắt đầu thao thao bất tuyệt, hổn hển đứt hơi, tóc tai bay trong gió, mắt lộn tròng. Khi thì bả nói về các nhà thờ khác nhau mà chúng tôi có thể bỏ đứa bé lại đó, giải thích rằng phải là một nhà thờ thường có nhiều người giàu có tới lui - bởi vì nếu đứa bé rơi vào tay người nghèo như chúng tôi thì tốt nhất là cứ giữ nó lại. Khi thì bả nói rằng phải là nhà thờ cống hiến cho bà Thánh Madone, bởi vì Thánh Madone cũng từng có một đứa con trai nên có thể hiểu được một số chuyện và sẽ nhậm lời cầu xin của bả...
Sự liến thoắng này làm tôi mệt và bị khích động dữ dội. Hơn nữa là tôi không hãnh diện gì và không thích việc mình đang bắt buộc làm. Nhưng tôi không nói gì, tự nhủ thầm là phải giữ cái đầu thật lạnh, chứng tỏ mình trầm tĩnh và giúp vợ can đảm.
Tôi đưa ra vài nhận xét, với mục đích chính là cắt đứt cái trò tràng giang đại hải ấy, nói : "Tôi có ý này... nếu mình bỏ nó ở nhà thờ Thánh Pierre ?". Nhà tôi hơi lưỡng lự một chút rồi nói : "Cái nhà thờ đó cứ như là một nơi bí mật quân sự... mình có thể sẽ không bao giờ thấy lại thằng bé... không, tui muốn thử ở cái nhà thờ nhỏ ở Condotti. Ơ đó toàn là tiệm hàng đẹp đẽ... biết bao nhiêu người giàu có tới lui... chỗ đó tốt đấy..."
Chúng tôi đi xe buýt, và giữa các hành khách khác, nhà tôi im. Thỉnh thoảng bả còn quấn đứa bé trong chăn chặt hơn, hay cẩn trọng giở hé ra để nhìn mặt nó. Thằng bé ngủ, khuôn mặt xinh xắn trắng hồng vùi trong đống tã lót. Quần áo nó tồi tàn như chúng tôi, và chỉ có vẻ đàng hoàng ở đôi găng tay len xanh nhạt thò ra ngoài nên cứ thể như nó muốn khoe.
Chúng tôi xuống đại lộ Goldoni và tức thì vợ tôi bắt đầu cà kê dê ngỗng. Bả dừng lại trước một tiệm kim hoàn, chỉ cho tôi xem những món bày trong tủ trên tấm nhung đỏ và nói :
"Nhìn mấy món đẹp quá nè ... người ta đến khu này chỉ để mua nữ trang và bao nhiêu thứ đẹp đẽ khác... người nghèo như tụi mình thì đừng có mạo hiểm vào đấy... họ thì giữa cửa tiệm này và cửa tiệm khác lại vào nhà thờ cầu nguyện một lát... họ có đầy lòng tốt... một trong bọn họ sẽ trông thấy thằng bé và đem nó đi". Nhà tôi vừa nói vừa nhìn đồ nữ trang, ép chặt thằng bé vào ngực, mày nhíu lại như thể nói với chính mình, và tôi không dám hó hé gì. Chúng tôi vào nhà thờ : nó nhỏ xíu, tường dát đá hoa giả màu vàng, ngoài bàn thờ lớn ra còn có rất nhiều nhà nguyện. Nhà tôi tức thì tuyên bố là nó hoàn toàn khác với hình ảnh nhà tôi nghĩ, và rằng bả không hài lòng về nó chút nào. Vậy mà bả cũng chấm tay vào nươc phép và làm dấu thánh giá. Rồi, với đứa bé trong tay, nhà tôi đi chầm chậm một vòng quanh nhà thờ với vẻ bất mãn và nghi ngờ. Từ vòm nóc đổ xuống một luồng ánh sáng lạnh nhưng sống động, xuyên qua lớp kính màu. Vợ tôi đi từ nhà nguyện này đến nhà nguyện khác, thám thính hết mọi cái, ghế, bàn thờ, tranh ảnh, coi thử có tiện bỏ đứa bé lại đây không - và tôi thì lẽo đẽo theo sau cách một quãng, vừa nhìn chừng cửa ra vào. Một cô gái cao lớn ăn vận toàn đỏ, tóc vàng óng bước vô. Hơi vướng vì cái rốp chật bó, cô ta quỳ gối và sau vài giây cầu nguyện, cô làm dấu rồi bỏ đi ra, không thèm nhìn chúng tôi lấy một cái. Theo dõi mọi cử chỉ đó, vợ tôi thình lình nói : "Không, nhất quyết là không... những người tới đây đều như cái cô đó hết, ai cũng vội vã đi vui chơi và tha thẩn trong các cửa hàng... mình đi thôi". Và vừa nói, vợ tôi bước ra khỏi nhà thờ.
Chúng tôi ngược lên gần hết Corso, bước rất nhanh, vợ đi trước, tôi theo sau, và ngang tới quãng trường Venise, chúng tôi vào một nhà thờ khác. Nhà thờ này lớn hơn cái trư861
Một hôm, viên giám đốc Dưỡng trí viện thấy một thân chủ cắn đầu bạn đồng viện lia lịa từng cái một bèn hỏi:
Anh làm gì thế?
Vị thân chủ đáp:
Tôi mổ nó, vì tôi là gà.
Viên giám đốc nói:
Ờ! Hay nhỉ! Còn anh này?
Nó nói tôi là hột lúa.
2857
Một hôm, viên giám đốc Dưỡng trí viện thấy một thân chủ cắn đầu bạn đồng viện lia lịa từng cái một bèn hỏi:
Anh làm gì thế?
Vị thân chủ đáp:
Tôi mổ nó, vì tôi là gà.
Viên giám đốc nói:
Ờ! Hay nhỉ! Còn anh này?
Nó nói tôi là hột lúa.
2857
Một người phàn nàn với bác sĩ:
- Bác sĩ biết không, người nhà tôi điên cả rồi. Họ nhất định nhét tôi vào bệnh viện tâm thần chỉ vì tôi thích tất sợi hơn tất nylon.
- Thế ư? Tôi cũng thích tất sợi hơn tất nylon. Người kia hỉ hả:
- Có thế chứ! Tôi biết thế nào cũng có người nghĩ giống tôi mà. Thế bác sĩ thích dùng tất sợi... với nước sốt cà chua hay nước luộc gà?
2266
Vì là dân ngụ cư, Xiển thường bị bọn cường hào trong làng chèn ép. Ðể trả thù, nhân một hôm cả bọn đang họp việc làng, chè chén cãi nhau ỏm tỏi, Xiển tìm một cái nồi vỡ, bỏ vào tít cứt người lẫn nước, đem đến chỗ đầu gió vừa đun vừa khuấy. Gió đưa mùi thối bay vào chỗ bọn cường hào đang họp. Chúng không chịu được, chạy ra quát tháo ầm ĩ. Xiển xin lỗi và phân trần:
- Thưa các ông, nhà tôi có một ổ chó con trở chứng, đòi ăn cứt sốt, cho nên phải đun cho chúng một ít.
Lý trưởng trừng mắt hỏi:
- Ai bảo chú làm thế.
Xiển đáp:
- Thưa các ông, người ta thường nói: "Lau nhau như chó đau tranh cứt sốt". Thấy người ta nói như vậy thì tôi cũng làm như vậy thôi. 876
Sau khi khám cho một bệnh nhân, bác sĩ nói:
- Bà hoàn toàn khoẻ mạnh. Tôi chỉ khuyên bà nên ra những nơi có không khí trong lành hơn, còn mùa đông, bà nên mặc ấm hơn chứ đừng ăn mặc hở hết cả cổ ra như thế này.
Khi bà về nhà, người chồng hỏi:
- Bác sĩ bảo sao hả em?
- À, bác sĩ khuyên em mùa hè nên đi nghỉ vùng biển, còn mùa đông thì nên mặc áo lông cáo.
1610
Chị ta buộc tội tôi là thủ phạm phá hoại tổ ấm gia đình của chị ta. Chị ta đay nghiến tôi là quân xỏ lá lưu manh lừa đảo, ngoài mặt lúc nào cũng ra vẻ hiền lành vô hại nhưng trong bụng một ruột điếm đàng ăn cháo đái bát bội nghĩa vong ân, ngay từ đầu đã toan mưu tính kế giăng bẫy và tìm cách xô cả hai vợ chồng chị ta vào bẫy.
Chị ta rủa tôi là loài mèo mả gà đồng cù bơ cù bất lang thang đầu đường xó chợ, ở đâu không biết đã bò vào nhà chị ta, ngấm ngầm mưu mô quyến rũ mê hoặc chồng chị ta. Chị ta mắng tôi là loại lẳng lơ xảo quyệt, là kẻ thứ ba đã cố tình chen vào ly gián, gặm nhấm, đầu độc tình cảm nồng nàn thắm thiết mà vợ chồng chị ta đã dày công vun xới.
Không đúng. Oan cho tôi, chị ta loạn trí mất rồi, phát điên phát rồ, nói năng lảm nhảm chẳng còn tỉnh táo. Các vị đừng để cho nước mắt của chị ta, những thống thiết nức nở, những xanh xao nhợt nhạt, đầu bù tóc rối của chị ta lay động lòng thương. Chị ta đơm đặt vu khống cho tôi đấy. Hoàn toàn vu khống. Các vị nghi ngờ tôi ư? Thế thì làm ơn hãy lắng nghe tôi kể lại toàn bộ sự thật nhé!
Vâng, tôi cam đoan chỉ kể toàn sự thật.
* * *
Tôi còn nhớ rất rõ hôm ấy là một ngày đầy nắng. Nắng rất đẹp. Những sợi nắng mong manh, óng ánh như tơ đan vào nhau khít khao thành một tấm lưới mỏng nhẹ, phủ lên khắp các đường phố nhà cửa một màu vàng bóng bẩy.
Lần đầu tiên tôi nhìn thấy anh. Người đàn ông râu ria, dáng vẻ bụi bặm. Anh bước thẳng đến đối diện với tôi, thận trọng đỡ lấy tôi và thật dịu dàng nâng nhẹ tôi trên tay. Hơi ấm từ bàn tay anh truyền sang tôi với nhịp phập phồng rất nhẹ của những mao mạch đang thở dưới làn da mềm mỏng. Anh chăm chú ngắm nghía tôi trong lúc lắng nghe ông chủ tôi giới thiệu lai lịch của tôi.
Anh nhìn vào mắt tôi. Một luồng sáng lung linh nhè nhẹ đi xuyên qua tôi. Hình như tôi đã run lên, một rung cảm mơ hồ kỳ lạ không sao hiểu được. Hay có lẽ vì tôi được cấu tạo từ những tế bào nhạy cảm nhất, có tài ghi nhận những cảm xúc tinh tế nhất nên tôi đã nhận ra những dấu hiệu rung động đầu tiên từ mối giao cảm vừa nảy sinh giữa anh và tôi chăng?
Cũng là lần đầu tiên tôi nhìn thấy chị ta. Chị kề sát bên anh, gần như lọt thỏm vào lòng anh, duyên dáng đáng yêu như một chú mèo. Căn cứ vào chất lượng và độ dày của thứ ánh sáng bao quanh hai người, tươi tắn trong trẻo và ánh vàng, tôi biết tình cảm của họ dành cho nhau đang thời kỳ đầy đặn sung mãn như trăng mười sáu.
Ông chủ vỗ nhẹ lên người tôi, thì thầm lời chào tạm biệt. Chính chị đã đưa tay sốt sắng đón lấy tôi, âu yếm bảo bọc tôi, hớn hở đưa tôi về nhà. Thái độ của chị lúc ấy quả thật rất thân thiện, thương yêu, thậm chí trân trọng nữa. Nào có ai ngờ cũng chính giây phút ấy, cả ba chúng tôi đã vô tình dắt nhau vào một cuộc cạnh tranh, một trận ganh đua giành giật đầy dằn vặt và xâu xé.
* * *
Đêm hôm ấy, bên cạnh giường ngủ của hai người, tôi nghe thấy những tiếng động đặc trưng khi một người đàn ông biểu lộ tình yêu với một người đàn bà. Đó là tiếng sột soạt của quần áo lặn vào chăn nệm. Là tiếng khúc khích của môi mềm vùi vào da thơm. Là tiếng lắc rắc của tơ tóc bối rối xoắn xuýt lấy ngón tay. Là nhịp điệu chuyển động của những đốt xương càng lúc càng nhịp nhàng dồn dập. Là tiếng róc rách của máu cuồn cuộn chảy dồn về tim, sôi nổi ào ạt rồi trầm lắng dịu dần. Tiếng va đập âm âm của cánh tay rơi xuống gối uể oải. Tiếng cóc cách rất nhẹ của toàn thân duỗi dài mệt rũ.
Tôi nằm im lắng nghe tiếng xào xạc của đôi cánh mi nhẹ nhàng khép lại. Những âm thanh cuối cùng của bản giao hưởng trôi qua trong đêm.
Buổi sáng, động tác đầu tiên khi anh thức dậy là khẽ chạm vào tôi, ôm lấy tôi và lần lượt gỡ bỏ những lớp áo trên người tôi, soi mói mọi ngóc ngách cơ thể tôi. Những ngón tay anh lần mò sờ sẫm, hăm hở tìm kiếm khám xét từng khe kẽ núm nút. Tôi lại run lên, lần này là vì sự tiếp xúc quá ư gần gụi. Hơi thở anh vờn quanh tôi nóng rực, bám vào da tôi rờn rợn nhột nhạt. Tôi ngượng ngùng vì những xúc cảm lạ lùng thầm kín đâu đó trong tôi bỗng nhiên bùng vỡ tỏa lan tràn trề không sao kiềm nén, đành để lòng mình bật mở phơi bày trọn vẹn thật thà tinh khôi.
Chị trở mình thức giấc. Người đàn ông tham lam không biết giấu giếm tình cảm vội giấu tôi vào lòng và kín đáo ra hiệu cho tôi. Tôi ngoan ngoãn chiều anh, tham gia trò chơi đồng lõa để rồi chẳng bao lâu sau tôi được tận hưởng niềm vui cùng anh chứng kiến tác phẩm chung của chúng tôi chào đời. Một đường cong mềm mại hình dấu ngã mang khuôn mặt ngái ngủ của người đàn bà không chỉ vẽ lên khoảng tường trắng đơn điệu nơi đầu giường một khung cảnh nên thơ mà còn phả vào gian phòng làn hơi êm dịu huyền ảo.
Phải nói rằng đã từng có thời kỳ rất tuyệt vời khi cả ba chúng tôi hết sức hòa hợp gắn bó với nhau, thật lòng mong muốn luôn được ở bên nhau. Mãi mãi và mãi mãi. Cả ba chúng tôi đã cùng nhau tạo ra những tác phẩm nho nhỏ xinh xắn dễ thương. Những tập ảnh màu và đen trắng, chân phương hay kỹ xảo, tự nhiên hay lồng ghép, bất ngờ hay dàn dựng. Khắp nhà, nhìn đâu cũng thấy hình ảnh của chị. Trên tường là chị tựa cửa suy tư trong bóng hoàng hôn. Nơi kệ sách, tà áo chị chấp chới như cánh chim đang bay trong gió lộng. Trên bàn làm việc của anh, chị tươi cười bên khóm lan hay lúng liếng dưới vành mũ.
Ông chủ tôi, tất nhiên bây giờ ông không phải là chủ tôi nữa nhưng tôi vẫn thích gọi ông là ông chủ, ghé thăm gia đình chúng tôi. Vâng, chẳng phải anh và chị đã mặc nhiên xem tôi như một thành viên thân thiết trong gia đình rồi sao? Hai người đàn ông ngồi với nhau hàng giờ nói mãi những chuyện xảy ra ở đâu đâu rất xa vời về những người rất xa lạ mà chị và tôi chẳng hề quen biết. Ví dụ như Kishin Shinoyama là ai hoặc Daisaku Ikeda là người của xứ sở nào? Thỉnh thoảng chị lịch sự quay đi kín đáo che miệng ngáp, cuối cùng lặng lẽ đứng lên bỏ vào nhà.
Không một ai để ý đến khoảng không trống vắng xuất hiện nơi vị trí của người đàn bà. Hai kẻ đối thoại vẫn tiếp tục say sưa trầm trồ sự đơn giản mà sang trọng của những bức ảnh thuần túy một gam màu trắng xóa. Họ không tiếc lời thán phục người đã xếp đặt bố trí nguồn sáng quá khéo để những vệt xám mờ chuyển tiếp tinh tế khiến cho hình khối của những cái đĩa trắng, tách trắng vẫn nổi bật lên trên nền phông trắng với bóng đổ và đường viền thật thanh thoát.
Họ thắc mắc, phỏng đoán và tranh cãi về kỹ thuật thực hiện bức ảnh chụp những cánh sen trắng đang run rẩy đung đưa, ẻo lả nghiêng mình theo chiều gió nhẹ. Ảnh chụp mà màu sắc ánh sáng mơ mơ huyền hồ như tranh vẽ, tranh vẽ mà động thái chi tiết rõ ràng tỉ mỉ hiện lên không thiếu một đường gân mỏng mảnh li ti. Một phong cảnh sống động mà lại vô cùng tịch mịch.
Anh kể cho ông chủ tôi nghe kỷ niệm về những chặng đường. Thì ra anh là người thích đi và đã đi rất nhiều. Thời gian qua chị đã làm được một việc phi thường là độc chiếm trái tim và níu chân anh một chỗ quá lâu. Anh cảm thấy trong người dường như đang có những triệu chứng báo hiệu căn bệnh thích lang thang sắp tái phát. Anh cao hứng thổ lộ ý định về một chuyến đi. Giờ đây, mỗi khi nhớ lại tôi cho rằng chính chuyến đi này đánh dấu một thời kỳ mới trong cuộc đời của anh, hay chính xác hơn cả tôi và chị nữa. Đó là thời kỳ xuất hiện những vết rạn dù chỉ lờ mờ nhưng cũng đủ cho ánh sáng bao quanh hai người cứ thất thoát, mỏng đi và lu mờ dần.
Trong một lần giận dữ thóa mạ tôi, chị ta cũng nhắc đến chuyến đi này như thể là thời điểm tôi bắt đầu bộc lộ bản chất xấu xa của kẻ thừa cơ lợi dụng nước đục thả câu.
Không đúng. Bản chất của tôi dẫu chưa hoàn hảo nhưng cũng hoàn toàn không như lời cáo buộc của chị. Trong lúc chị chờ anh phải dỗ dành nài nỉ, dậy sớm lôi chị ra khỏi giường thì tôi đã gọn gàng tươm tất. Trong lúc chị vật vờ lơ mơ như người máy sắp hết pin thì tôi rất tươi tỉnh, lẹ làng. Đường lên cao nguyên tuy ngoằn ngoèo thăm thẳm, đôi chỗ còn gập ghềnh dằn xóc nhưng dọc đường bao giờ tôi cũng luôn theo sát bên anh, không lúc nào rời, nhanh nhảu vâng lời giúp anh ghi lại những hình ảnh cảnh sắc trong lúc chị chán nản đếm bước loanh quanh trông đứng trông ngồi, càng lúc càng tỏ ra sốt ruột.
Với tôi, thật là một chuyến xuất du thú vị vì chưa bao giờ tôi gần anh và hiểu anh đến thế. Với chị, quả là một hành trình tra tấn kéo dài dằng dặc với bao nhiêu ê ẩm mỏi mệt rã rời. Thế mà lúc đến nơi anh còn làm chị tuyệt vọng đến cùng cực khi thông báo cả bọn sẽ qua đêm trong cảnh không nhà. Lần ngủ bụi đêm đó trở thành một ký ức thơ mộng đẹp đẽ không bao giờ mờ phai trong bộ nhớ của tôi. Đến tận lúc này tôi như vẫn còn đang nghe tiếng gió thổi vi vút, tiếng rì rào không dứt của ngàn thông, tiếng lép bép của củi khô phụ họa tiếng lửa phun từng hồi phừng phực. Tôi ước gì được sống lại khoảnh khắc giấu mình trong ngực anh, rúc trong hơi ấm của anh mặc cho ngoài trời căm căm rét lạnh.
Cuối cùng chị cũng thôi không ca cẩm trách móc anh nữa, sau khi tuyên bố đây là lần đầu cũng là lần cuối chị theo anh đi nghỉ mát cái kiểu điên khùng này.
Tôi không hiểu nổi sao người ta có thể thản nhiên cuộn tròn trùm chăn kín mít, nhắm mắt ngủ được giữa không gian huyền hoặc như thần thoại này? Bỏ qua tiếng thông reo kỳ dị như tiếng hát của dàn đồng ca ma quái lúc khoan lúc nhặt, lúc nhỏ lúc to xì xào vang vọng suốt đêm? Bỏ qua bầu trời đầy sao giăng kín quanh mình với những ngôi sao màu hồng, màu trắng, màu lục? Cả những vì sao màu xanh lơ rất nhạt, khiêm tốn đến nỗi gần như lẫn vào ánh sáng của những vì sao khác. Ngôi sao nào cũng long lanh nhấp nháy như đang nheo mắt tinh nghịch nhìn xuống trần gian.
Trên đỉnh núi cao có một người trần gian đang bơ vơ lặng ngắm những bức tranh bí ẩn vẽ bằng ánh sáng, thì thầm thủ thỉ kia là thắt lưng của chàng hiệp sĩ. Tôi dáo dác: đâu nào anh? Kia kìa, là ba ngôi sao thẳng hàng với nhau đó, thấy chưa? Em thấy rồi. Bầu trời mùa đông đẹp nhất là sao Hiệp Sĩ, Bắc Đẩu cũng không bằng đâu. Thế à? Người ta còn gọi nó là sao Sâm, hãy nhìn ngôi sao sáng nhất kia đi, so với nó mặt trời chỉ là hạt đậu. Thật không, sao trông nó nhỏ bé thế? Ừ, nhỏ bé thế thôi vì nó cách xa trái đất đến ba trăm năm ánh sáng. Trời ơi, thế mà em cứ tưởng chỉ cần rướn mình lên một chút, giơ tay cao một chút là có thể chạm vào nó được rồi.
Anh cười khẽ. Chị cựa mình cằn nhằn trong bóng tối: sao không chịu ngủ đi, làm gì mà cười một mình giữa đêm khuya như thế, điên à?
Kể từ ngày đó tôi biết mình không thể rời xa anh được nữa. Và anh cũng vậy. Anh cũng cần tôi, như người ta thường nói, hai chúng tôi đã là một thể thống nhất không thể tách rời, tâm ý tương thông luôn luôn truyền động cộng hưởng với nhau mọi cảm xúc.
Thế đấy, từ đó chúng tôi không rời nhau nửa bước, đi đâu anh cũng đưa tôi theo và dĩ nhiên tôi sẵn lòng đánh đổi mọi thứ với bất cứ giá nào để luôn được ở bên anh bất kỳ nơi đâu trên thế gian này. Tôi theo anh đến miền gió cát dù cát khô làm tổn thương tôi. Tôi theo anh xuống biển dù biển mặn làm tôi phát bệnh. Tôi không ngại ngần dậy sớm thức khuya, dầm mưa dãi nắng, vui vẻ có mặt mỗi khi anh cần có tôi.
Chị bắt đầu kêu rêu anh thiếu công bằng, quan tâm đến tôi quá đáng, dành thời gian cho tôi quá nhiều. Chị hầm hứ ngấm nguýt mỗi khi anh mua áo đẹp cho tôi, sắm sửa cho tôi đồ dùng trang điểm, dành riêng cho tôi một không gian biệt lập, tiện nghi sáng sủa và ấm áp. Chị nhiếc móc anh chăm sóc cho tôi chẳng khác nào chăm cho nhân tình, tưng tiu tôi còn hơn cưng yêu vợ.
Lần này chị ta nói đúng. Chúng tôi cần nhau quá mất rồi, yêu nhau quá mất rồi, thời gian bên nhau luôn luôn quá ngắn, không bao giờ đủ. Cả tôi và anh đều biết chị ta đã nổi cơn ghen nhưng thật không ngờ lòng ghen của chị ta lại ghê gớm đến thế.
Hôm ấy, chúng tôi đang rình chờ chộp bắt một chi tiết cho tác phẩm “Thanh đình điểm thủy” anh ấp ủ đã lâu. Rong ruổi nhiều ngày rồi chúng tôi mới bắt gặp một cánh chuồn chuồn đẹp đến thế, một bờ ao mướt xanh như thế và nguồn sáng thích hợp đến vậy. Thế mà đúng lúc chú chuồn chuồn vừa thò chân chạm mặt nước, từng vòng sóng nước bắt đầu lan ra thì điện thoại reo lên inh ỏi. Chuồn chuồn ta giật mình thảng thốt bay lên. Anh chỉ còn biết thở dài thất vọng, buông tay tiếc ngẩn.
Thẫn thờ trở về nhà, hồn vía vẫn còn vấn vương trên cánh chuồn chuồn không hề để ý đến đám đông đang ồn ào huyên náo trong nhà, anh đi thẳng vào phòng ngồi thừ ra. Bước vào thấy anh đang gò lưng cặm cụi chăm chút cho tôi, chị ta cay đắng tuôn ra những lời chì chiết. Đi hoang cả tháng gọi mãi không buồn về, đú đởn với nhau ngoài đường chưa chán hay sao mà về đến nhà còn không chịu ra tiếp khách khứa, ngồi lì ở đây ôm mãi cái máy chết tiệt. Làm ăn sinh sống không lo, ngày tư ngày tết cũng không chịu ở nhà sum họp vợ con. Chăn êm nệm ấm không muốn, lại thích lăn lóc ngoài bờ ngoài bụi, lúc nào cũng xộc xệch bẩn thỉu như thằng ăn cắp.
Này thì trăng sao. Chị giật tung cái áo của tôi. Này thì gió máy. Chị gạt phăng tất cả phụ tùng của tôi. Này thì nghệ thuật. Chị hung tợn giằng lấy tôi, quật mạnh tôi xuống đất. Cơ thể mỏng manh yếu đuối của tôi không sao chịu nổi cú va chạm dữ dội. Thế là tôi vỡ tan. Thế là anh chết điếng, đau khổ như cả mùa xuân cũng vừa vỡ nát, tan tành. Thế là những tia sáng yếu ớt còn leo lét cháy xanh xao giữa hai người cuối cùng cũng tắt ngấm, để lại một khoảng trống mênh mông kinh hoàng.
Một thời kỳ mới đã mở ra giữa đôi vợ chồng. Thời kỳ của lạnh lùng xa cách, oán hận và đầy ắp căm hờn.
* * *
Từ bao lâu nay, người ta vốn coi tôi như một công cụ, một thứ đồ dùng không hơn không kém. Chỉ có anh, anh mới hiểu rằng dù chỉ là một cái máy ảnh, tôi vẫn không hề vô tri vô giác. Tôi vẫn có một tâm hồn. Tâm hồn tôi, ngoài anh ra còn ai hiểu thấu?
1483
Một cậu bé đi học về và khoe với bố:
- Con đã nói về bố trong bài tập làm văn của con đấy, bố ạ...
- Ồ, thế hả? Đề tài của bài văn đó như thế nào?
- À, thầy bắt chúng con tả lại người anh hùng của mình, thần tượng trong cuộc sống của mình ấy mà...
- Tốt, bố rất tự hào về con, thế con đã viết gì?
- Con nói rằng bố rất khỏe mạnh, đẹp trai, thông minh, lịch sự... Con thực sự rất hãnh diện về bố!
- Bố hoàn toàn không biết là con đánh giá bố cao như thế...
- Không đâu ạ, chỉ là vì con không viết được tên của diễn viên điện ảnh Mỹ Arnold Schaerwzeniger, à không phải... Schiaerzeggaer... hay là Schaerwzeniger gì đó...
1108
Chúng tôi đã tranh luận rất nhiều. Tuân bảo em làm ở công ty này là được rồi, anh không muốn em làm thư ký. Em làm giáo viên thì được vì em nói có duyên. Nhưng làm thư ký thì không được. Trong khi nói những lời khuyên can như vậy, Tuân chẳng nhìn mặt tôi, cúi người gãi gãi mấy nốt muỗi đốt ở chân. Chúng tôi thường ngồi ở phòng khách nhà tôi, cửa sổ mở ra vườn cây tối om. Muỗi nhiều nhưng chỉ cắn Tuân. Vì vậy, Tuân cứ hay cọ cọ bàn chân khi chúng tôi ngồi cạnh nhau. Chúng tôi ngồi cạnh nhau, mỗi đứa một tờ báo. Tuân quàng tay qua vai tôi, thỉnh thoảng rút tay lại để giở báo. Chúng tôi ít khi ra khỏi nhà vì chẳng biết đi đâu. Hầu như ngày nào Tuân cũng đến. Khi đó đã muộn, tầm tám giờ hơn. Chúng tôi ngồi đọc báo bên nhau. Khoảng chín giờ hơn thì Tuân đứng lên ngó đầu vào phòng bên cạnh chào bố mẹ tôi đang xem tivi. Tôi mở cổng cho Tuân và chúng tôi hôn nhau một lúc bên cạnh chậu cây đinh lăng.
Tôi vẫn bỏ công ty cũ để vào làm tại liên doanh. Khi bỏ công ty cũ, tôi nghĩ không biết sếp tôi sau này còn tin ai được nữa không. Tôi đi làm ở nơi mới và mẹ tôi đành phải đến nhà sếp cũ xin lỗi rằng cháu nó muốn được làm công việc đúng với chuyên môn.
Thực ra đó chính là lý do tôi chuyển đến chỗ làm mới. Tôi học ngoại ngữ nhưng ra trường lại về làm tại một công ty thương mại của Nhà nước. Sếp cũ của tôi moi từ trong tủ ra đủ loại hợp đồng từ ngày xửa ngày xưa cho đến những hợp đồng không bao giờ được ký kết để cho tôi dịch. Tôi mất hai tháng đầu để miệt mài dịch các tập hợp đồng ấy ra tiếng Việt. Tháng thứ ba tôi tỉ mẩn chép các điều khoản của hợp đồng ra giấy. Tuân cười một cách độ lượng nói rằng em chỉ cần mua một quyển hợp đồng kinh tế là có đầy đủ các điều khoản, chép làm gì cho mất công nhưng tôi cần làm cái gì đó để cho tôi bận rộn hơn. Và tôi chép những điều khoản ấy ra những trang giấy thếp, xếp theo hạng mục, gấp một túi giấy và bỏ một tháng ghi chép của tôi vào đó.
Bây giờ khi lĩnh lương quy đổi từ đô la Mỹ, tôi vẫn ngạc nhiên vì sao những ngày tháng ghi chép đó tôi lĩnh lương tháng chỉ bằng một phần mười của lương bây giờ mà vẫn nộp cho mẹ một nửa, một nửa để tiêu vặt và mua một mảnh vải màu ghi đá để Tuân may một cái quần. Mảnh vải đó tôi đưa cho Tuân, giục mãi sao anh chưa đi may. Cho đến một hôm ngồi cạnh nhau, chợt nhìn vào hai chân Tuân đang rung rung xua muỗi mới nhận ra màu ghi đá của cái quần mới và cảm thấy xấu hổ quá. Mảnh vải sao may lên quần xấu thế.
Những chuyện bất ngờ của ngày đầu tiên đi làm ở liên doanh tôi đem kể cho Tuân làm Tuân rất bực bõ. Tôi kể giám đốc thật đẹp trai và trẻ. Ông ấy tuổi rồng, ông ấy nói với em thế. Ông ấy nói với em là ông ấy có vợ rồi. Hay nhỉ, sao ông ấy lại nói chuyện ấy với em. Không hiểu sao em cũng nói với ông ấy là chúng mình yêu nhau đã năm năm rồi. Ông ấy nói: Thật tuyệt.
Tôi không đọc báo cùng Tuân nữa. Ngồi cạnh anh tôi đọc những quyển sách dày cộp mà thật nhẹ lấy từ giá sách của công ty. Em có hiểu gì không? Tuân hỏi. Không, tôi trả lời. Không hiểu thì đọc làm gì? Em đọc vì em không hiểu.
Một hôm Tuân bảo đi chơi. Mình lâu lắm rồi không ra khỏi nhà. Chúng tôi đi chầm chậm trên những con đường xe cộ ngược xuôi hối hả. Tôi áp nghiêng mặt vào lưng Tuân. Anh bỏ một tay nắm lấy tay tôi. Tôi bỗng muốn hỏi anh về đám cưới. Chưa ai nói về đám cưới của chúng tôi. Tuân thì chưa bao giờ. Thỉnh thoảng, trong những lúc chúng tôi đang âu yếm nhau, tôi cứ nghĩ anh ấy sắp nói cưới mình đây. Nhưng anh không nói. Bố mẹ tôi cũng không nhắc nhở gì. Hồi chị tôi chưa lấy chồng, bố mẹ tôi cứ nói bóng nói gió suốt. Bằng tuổi tôi bây giờ chị tôi đã có con hai tuổi rồi.
Sếp của em rất yêu vợ. Tôi kể với Tuân. Hôm sếp đi công tác đột xuất, vì chưa in báo cáo nên sếp nhờ em làm giúp. Ông ấy nói cho em biết password của chương trình. Đó là tên vợ ông ấy. Tôi định nói tiếp là anh có bao giờ dùng tên em làm password không thì Tuân cắt ngang: Em có chuyện gì khác để nói ngoài chuyện cơ quan không? Tôi tủi thân quá, nhìn chăm chăm vào trang sách mà không biết mình đang đọc cái gì. Tuân thở dài. Ngày mai anh bận, anh không đến đâu.
Cô có chuyện gì vậy, tôi có thể giúp gì cho cô không? Sếp tôi hỏi, mắt chăm chú nhìn tôi. Cơn tủi thân trong tôi dâng lên. Tôi khóc lã chã trước mặt sếp và hỏi: Trông tôi có xinh không? Chẳng ai cưới tôi làm vợ cả. Đặt một cốc nước trước mặt tôi và bảo "Bình tĩnh lại", sếp khép cửa ra khỏi phòng, để tôi ở lại một mình.
Sáng hôm sau trên mặt bàn của tôi có đính một tờ giấy nhắn. Chữ của sếp tôi. Sếp viết: Cô đẹp lắm. Nếu tôi chưa lập gia đình, tôi sẽ mong được cưới cô.
Sếp đi công tác. Nếu ông ấy có nhà, tôi sẽ xin lỗi ông ấy về sự yếu đuối của tôi hôm qua. Thật ngạc nhiên là tôi không hề cảm thấy xấu hổ vì đã khóc và nói những lời ngớ ngẩn trước mặt một người đàn ông chỉ hơn mình có vài tuổi và người đó lại là sếp của mình. Tôi thậm chí thấy nhẹ nhõm hơn trước. Tờ giấy nhắn này thật hay. Bây giờ tôi mới biết “Cục đá” - biệt hiệu của mọi người trong công ty đặt cho sếp - cũng biết cách an ủi. Buồn cười thật. Lần đầu tiên có người nói tôi đẹp. Từ trước đến nay, người ta chỉ khen tôi thông minh.
Tuân lại đến nhà tôi. Anh mới cắt tóc. Trông anh thật trẻ. Anh nói từ ngày mai anh sẽ chở em đi làm. Tôi phản đối. Nhưng em hay phải làm muộn. Không sao, anh quyết định rồi. Tuân nói một cách uy quyền. Tôi cảm thấy thích thích trước vẻ quyết đoán như vậy của anh. Giống như tôi đã lệ thuộc vào anh rồi.
Bạn trai của cô không làm việc à? Sếp bỗng nhiên hỏi tôi khi đưa cho tôi tập hồ sơ nhân sự, bảo tôi lọc lại để chọn một vài người đến phỏng vấn. Tôi ngạc nhiên nói không. Sếp tôi nói: Tại vì tôi thấy anh ấy hay đợi cô ở cổng công ty, nên tôi nghĩ anh ấy đang chưa có việc làm. Và sếp nói thêm: Anh ấy thật đẹp trai.
Tôi bỗng nhiên cảm thấy không còn tự tin khi leo lên ngồi sau xe anh mỗi chiều. Tôi nói em không biết sếp em nghỉ ngơi vào lúc nào. Sáng sớm đã thấy ông ấy đưa cho em những tài liệu ông ấy làm từ đêm trước. Chẳng lẽ ông ấy không cần ngủ. Tuân chẳng nói gì. Tôi hỏi anh có đồng ý cho em ở lại cùng mọi người mỗi ngày một tiếng đồng hồ để học lớp quản lý do sếp em dạy không? Tuân nói: Thằng cha ấy điên à?
Sếp tôi không hỏi tôi sao không ở lại học. Rất nhiều người ở công ty ở lại học. Học có hay không cô - tôi hỏi cô Thêu ở phòng hành chính. Cô chả biết. Cô Thêu lúng liếng trả lời. Tôi thấy khổ thân sếp tôi, cứ say sưa giảng giải những điều tự thấy là tâm huyết nhưng không biết rằng mọi người đang sốt ruột muốn về để còn cơm nước nghỉ ngơi. Vậy tại
sao mọi người còn ở lại? Sau này lớp học tan rã, sếp hỏi tôi. Vì mọi người sợ ông. Vì khóa học do ông giảng nên họ ở lại. Cô thì không sợ tôi? Sếp tôi hỏi mà mặt thì buồn thiu. Tôi rất muốn ở lại học nhưng không phải vì sợ ông. Cảm ơn cô. Khẽ bóp nhẹ tay tôi, sếp nói. Cảm ơn cô.
Khi tôi ít kể chuyện ở công ty thì Tuân lại tò mò. Dạo này không thấy em kể chuyện công ty. Mấy thằng Tây ở chỗ em thế nào rồi? Tôi nhăn nhó. Họ cũng là người châu Á mà. Tuân cười khẩy. Không là Việt Nam thì là thằng Tây chứ thằng nào!
Ở công ty có một đôi làm đám cưới. Chị Thương ở phòng kế toán lấy sếp của chị ấy. Vì tiền ấy mà - mọi người nói thế. Chị yêu anh ấy. Chị Thương nói thế. Anh ấy thật giỏi giang. Chị chẳng bao giờ cãi được anh ấy. Chị Thương mắt long lanh kể cho chúng tôi, một lũ con gái tò mò ngắm những bức ảnh hai người chụp tại ảnh viện. Họ thật là đẹp đôi. Tôi thốt lên như thế khi nhìn thấy hai người bước ra đón khách tại tiệc cưới. Chị Thương cười rộng hết cỡ, chú rể cũng cười rộng hết cỡ. Chú rể trêu tôi: Cô tài thế, bẫy được anh chàng đẹp trai ghê. Tuân cũng cười, nháy mắt với chú rể. Trên đường về, Tuân nói con hai người sẽ nói tiếng Anh à? Hai người nói với nhau bằng tiếng Anh mà. Không, tôi ngáp ngủ sau lưng Tuân - tôi đã quá phấn khích trong đám cưới, ăn nhiều, cười nhiều - chị Thương nói họ sẽ cho con học tại trường quốc tế, vậy là nó sẽ nói tiếng Pháp. Tuân thở dài, quờ tay ra sau nắm lấy tay tôi.
Trong đám cưới, sếp tôi mang ly rượu đến chỗ chúng tôi, chạm cốc cùng Tuân: Chúc hai bạn hạnh phúc. Khi sếp đã rời đi rồi, Tuân nói hình như ông ấy mê em. Tôi cười phá lên. Không, có lẽ là em mê ông ấy thì đúng hơn. Tuân nhìn tôi cười, ánh mắt ngạc nhiên và giễu cợt. Ngạc nhiên thật. Tôi cứ nghĩ mình lệ thuộc hoàn toàn vào Tuân rồi, thế mà đầu óc tôi bỗng nhiên lại lang thang để ý đến sếp tôi, một người đặt tên vợ mình làm password của chương trình. Vì tiền thôi, mọi người sẽ nghĩ thế. Vì cái gì - tôi không biết.
Ngày hôm nay tôi viết đơn xin thôi việc. Bởi vì suốt một tuần qua khi sếp nghỉ phép về nước, tôi đã không lúc nào không mong ông ấy trở lại.
1856
|
|
