Làm Ma Mẹ

Bọn chức sắc, hương lý trong làng lúc nào cũng nghĩ đến rượu thịt. Thấy bà mẹ Xiển vừa mới mất, chúng bắt phải làm ma, mời làng đến ăn uống. Nhà Xiển thì nghèo, đến khoai cũng thiếu, lấy rượu thịt đâu mà làm ma, nhưng nếu không làm chúng sẽ đuổi khỏi làng. Nghĩ được một mẹo, Xiển bèn đi nói khéo với những tên đứng đầu :
- Chả nói các cụ cũng thừa biết, nhà túng quá, xin các cụ rộng lượng để tôi chôn cất mẹ ngày hôm nay cho mồ yên mả đẹp, còn việc ma chay, xin các vị cho khất đến tuần mồng một sắp tới, vì còn phải vay mượn bà con xa gần, không gì thì tôi cũng phải kiếm con lợn dăm chục cân, mươi đấu gạo nếp...
Thấy nhà Xiển nghèo túng thật, các cụ đành cho khất.
Tuần mồng một tới, Xiển mua chịu được một con lợn thật to, thật béo, nhà chủ giao hẹn ba hôm sau phải trả đủ tiền. Xiển làm thịt ngay, xong cất hết thịt vào trong buồng. Xiển nhờ người mời làng đúng chiều hôm ấy tới uống rượu . Khi làng đã tề tựu đông đủ, Xiển mới đem ít mỡ bỏ vào xanh với mươi củ hành, rán lên. Mùi mỡ bay ra thơm phức khiến làng đang ngồi trong cái rạp dựng ngoài sân cứ phải nuốt nước bọt ừng ực. Xiển bưng xanh mỡ cất đi rồi lừa lúc không ai để ý châm một mồi lửa lên chái bếp.
Làng đang chờ cỗ bưng ra sốt cả ruột, bỗng nghe tiếng hô hoán, nhìn thì thấy cái bếp đang bốc cháy ngùn ngụt. Mọi người hoảng quá chạy ùn ra khỏi rạp. Hầu hết, những người đi đám đều quần trắng áo dài chỉnh tề nên không dám xông vào chữa cháy . Bà con xóm giềng kẻ xách thùng, người vác câu liêm chạy đến thì cái bếp đã thành một đống lửa . Xiển mặt mũi quần áo như ma lem, kêu khóc thảm thiết :
- Ối cha mẹ, làng nước ơi ! Cháy mất hết rồi ! Cháy mất hết bếp núc, cháy cả cỗ bàn rồi, còn lấy gì làm ma chay nữa . Hi hi, hu hu !...
Làng trưởng thấy cỗ bàn đã cháy, chẳng còn xơ múi gì nên lẳng lặng ra về cả .
Gà gáy đêm ấy, Xiển gánh thịt lợn ra chợ bán. Chiều hôm sau, Xiển mangg tiền về trang trải xong nợ, còn thừa một ít, mua ngay mấy cây tre làm lại cái chái bếp.640