Buổi Chiều Âu Châu

Sau vài lần thất bại trên đường tình, Chàng đóng hẳn hai cánh cửa tâm hồn lại. Chàng nhất định quên những gì phải quên, và tạm thời tránh né tất cả những bóng hình định len lỏi vào con tim đã mệt mỏi của Chàng. Ở độ tuổi xấp xỉ ba mươi, tình yêu đáng lẽ phải ngon như là trái táo chín, thì lại có vị chan chát chua chua đăng đắng của một trái táo chưa chín. Chưa chín mà đã vội hái, vội cắn, vội đam mê nên dư vị bây giờ nếu chưa là đắng cay, thì cũng có thể gọi là chua chát. Không biết có sự tương quan nào giữa cảm xúc và vị giác không, mà bây giờ Chàng bỏ nhiều đường vào cà phê hơn trước. Chàng cũng ăn uống ngủ nghê điều độ hơn, và hầu như không còn mơ những giấc mộng ban ngày. Không yêu nữa, Chàng hơi mập ra và trông có vẻ khoẻ khoắn hơn. Chỉ có khuôn mặt là không giấu được những nét như màu bút chì xam xám buồn buồn. Một nét dưới mắt, một nét bên môi. Một trong những cô bạn ngày xưa đã bảo Chàng, em thích nhìn anh cười, mà anh thì lại hay cười. Xa nhau rồi, thỉnh thoảng Chàng lại nhìn vào gương, và gượng cười với chính mình. Nét bút chì dưới mắt, nét bút chì bên môi như tô lên đậm hơn. Buồn hơn.


Hôm chủ nhật tuần rồi, lang thang vào tiệm đồ cũ, Chàng lượm được một bức vẽ cảnh ba căn nhà kho cũ kỹ điêu tàn ở nơi nào đó trong nông thôn Âu châu. Một phần tư phía dưới bức tranh, sau cái hàng rào xiêu vẹo gẫy gập là một khoảng tối. Như thể người vẽ đang đứng trong cái bóng tối ấy nhìn ra đàn chim giăng giăng bay về đậu trên những cành cây không lá bên cạnh các căn nhà kho. Hẳn đó là một buổi chiều cuối mùa thu đầu mùa đông. Bức tranh được vẽ bằng những nét cọ nhỏ nâu nâu xám xám như màu của những cuốn phim về thời Thế chiến. Cái khung tranh thon thả trang nhã, nên khi được treo lên, phòng khách của Chàng không tối đi bởi vẻ ảm đạm của đường nét cùng màu sắc, trái lại từ bức tranh ấy tỏa ra thứ ánh sáng dịu dàng của hội họa. Nhìn bức tranh, Chàng cảm thấy mình đang đứng giữa một buổi chiều rất bình yên. Và chàng cũng cảm thấy như được an ủi. Thế mà cũng có người chọn một khung cảnh điêu tàn như thế để vẽ. Thế mà Chàng cũng bỏ ra ba mươi đô để mua một bức tranh như thế trong một tiệm bán đồ cũ. Chàng tự hỏi, không biết có người con gái nào thích bức tranh này như mình? Nếu có, hẳn mình sẽ yêu người ấy. Chàng mỉm cười với ý nghĩ này. Lại yêu lần nữa!


Chàng còn nhớ, người con gái đầu tiên đến với Chàng cũng vì những bức minh họa của Chàng. Năm ấy Chàng mười bảy tuổi, có một số minh họa trong tạp chí. Nhưng cuối cùng Chàng phải âm thầm ra đi vì tự cảm thấy không đồng điệu với sự tha thiết của nàng. Chàng chưa biết yêu, chỉ biết vẽ những người yêu. Nhưng từ ấy Chàng thôi không vẽ nữa, và bắt đầu có những suy nghĩ về tình yêu. Có thể nói nàng chính là khúc dạo đầu của những tình yêu trong Chàng. Chàng đã yêu, đã đau khổ, đã quyết định bước ra khỏi con đường tình ái gian nan. Hình như Chàng có duyên với mấy cửa tiệm bán đồ cũ. Bởi vì cũng chính trong một cửa tiệm bán đồ cũ, Chàng đã "lượm" được bức chân dung ấy, mang về treo ngay bên cạnh cánh cửa phòng ngủ. Chân dung một người con gái, như người trong mộng của Chàng. Chàng thích tóc ấy, mắt ấy, hai bàn tay ấy, cả nhân dáng ấy. Mỗi ngày đi về, Chàng nhìn chân dung trìu mến, như nhìn một người tình. Một người tình không biết nói, chỉ biết nhìn Chàng bằng đôi mắt phương Đông sâu thẳm. Có vẻ như Chàng đã mệt mỏi với những người thực, nên chọn giao du với chân dung của một người xa lạ. Những khi Chàng đi, đóng cửa phòng, tắt điện, chân dung chìm trong bóng tối, yên lặng. Khi Chàng về, mở cửa, mở đèn, chân dung lại sáng lên một màu phương Đông buồn buồn trầm lặng. Ở bên chân dung, Chàng cảm thấy yên lòng. Có thể vì Chàng được tự do, không cảm thấy bị ràng buộc như với một người có thực.


Yêu, bao gồm cả sự chia xẻ, và ràng buộc lẫn nhau. Có sự ràng buộc nào mà êm ái mãi. Đôi khi trong tình yêu, Chàng cảm thấy như đang đánh mất chính mình. Âm dương, nhật nguyệt, nam nữ... những điều trái ngược lại ghép thành một cặp tròn trịa như vòng cung khép kín. Vì vậy Chàng vẫn nghĩ, hẳn Chàng sẽ yêu người con gái nào cũng yêu bức tranh buổi chiều Âu châu ấy như Chàng. Nghĩ đến điều này, Chàng lại mỉm cười. Nụ cười giăng giăng như đàn chim đang bay về, tìm nơi trú trên những cành cây không lá.1638